Zagadkowi dawni mistrzowie

Ávila, Kastylia-Leon 

Przecinają Ávila turystyczne szlaki. Mistyka i romanizm służą im za lejtmotyw. Dzięki nim, balansując między epokami, po nowożytnych śladach św. Teresy idzie się między zabytkami średniowiecza. 

Otoczona średniowiecznym murem Ávila (widok na północną część obwarowań z miejsca zwanego Los Cuatro Postes)

Potężne mury, masywne kościoły, portale wypełnione rzeźbami sztywno stojących postaci, fragmenty z bestiariuszy na kapitelach kolumn są kamiennym, dwunastowiecznym tłem dla spisanej na papierze szesnastowiecznej teologii. Autorzy większości romańskich zabytków Ávila zwyczajowo pozostają anonimowi, tym ważniejsza staje się osoba niejakiego mistrza Fruchela. 

Nie zostawił on swego imienia wyrytego w kamieniu jak uczynili współcześni mu mistrz Jimeno w Nogal de las Huertas czy Arnaldo Catell w San Cugat del Vallés. Jego odnotowano - pośmiertnie - w dokumencie z roku 1192. Wiadomo, że wznosił katedrę w Ávila. W Ávila miałby pracować też przy budowie bazyliki św. Wincentego oraz zajmować się wykonaniem okazałego sarkofagu trzech miejskich patronów. Chcieć więcej o nim wiedzieć, znaczy zdać się na wrażliwość historyków sztuki, wyćwiczonych w wyszukiwaniu podobieństw formalnych, na bazie których można snuć przypuszczenia i domniemywać: tajemniczy mistrz Fruchel byłby cudzoziemcem, najprawdopodobniej przybył z Burgundii, przypuszczalnie pracował w Vézelay, bezsprzecznie francuskie wzorce rozpowszechniał wznosząc kościoły Zamory, Segowii, Arévalo i Carrión de los Condes. 

Oglądając z uwagą przypisywane mistrzowi Fruchelowi dwunastowieczne zabytki Ávila, odnajdzie się wśród rzeźb przedstawienie zupełnie innego mistrza. Postać tego architekta pojawia się trzykrotnie w barwnym cyklu hagiograficznym z sarkofagu lokalnych świętych: Wincentego, Sabiny i Chrestyny.  

 

Przed bazyliką św.Wincentego

Znajdujący się kościele św. Wincentego rzeźbiony sarkofag zalicza się do najciekawszych późnoromańskich zabytków Ávila. Powstał w drugiej połowie wieku XII. Trzy wieki poźniej wzniesiono nad nim, wsparty na kolumnach, gotycki baldachim. Dwunastowieczny sarkofag zdobi ciąg scen, które prezentują: prześladowanie, ucieczkę, pojmanie oraz męczeństwo Wincentego i jego sióstr - Sabiny i Chrestyny. Stać ma w tym samym miejscu, gdzie w wieku IV z rąk rzymskich żołnierzy zginęło święte rodzeństwo i gdzie zdarzył się cud. Było nim wzniesienie grobowca. 

W trzech ostatnich scenach rzeźbionego żywota świętych pojawia się postać Żyda: wraz z rzymskimi żołnierzami miażdży głowy męczenników, z wężem na szyi wznosi w modlitwie ręce, z czerwonego kamienia muruje grobowiec. Jest on legendarnym bohaterem opowieści o wyznaniu wiary oraz śmierci patronów Ávila, który wprawdzie uczestniczył w ich męczeństwie, lecz szybko poczuł skruchę, zmienił wiarę, żałował grzechu i postanowił zadośćuczynić wnosząc grobowiec zamordowanego rodzeństwa. 

Wydarzyć miało się to w początkach wieku IV. 

Źródła pisane zaświadczają o sięgającym wieku VII, istniejącym w okresie wizygockim, kulcie Wincentego, Sabiny i Chrestyny. Gdy wznoszono okazałą bazylikę św. Wicentego, gdy rzeźbiono, mający stanąć pod jej dachem, barwny sarkofag, nastał wiek XII.

Wtedy na odzyskane z rąk Arabów, lecz wyludnione po długotrwałych wojnach ziemie przybyli nowi osadnicy. Wśród nich znajdowały się rodziny pochodzenia żydowskiego. Większość z nich zamieszkała  na północno-wschodnim krańcu miasta, tuż przy bramie św. Wincentego, nieopodal miejsca, gdzie - zgodnie z żywotem męczenników - pierwszy grobowiec patronów miasta wzniósł w czasach zamierzchłych pewien bogaty Żyd z legendy, wyryty na nowym sarkofagu, wykonanym przypuszczalnie przez tajemniczego mistrza Fruchela.

Sceny z przedstawieniem legendarnego budowniczego grobowca świętych patronów Ávila

 

POST SCRIPTUM 

Ávila, miasto leżące w centrum Hiszpanii, od Madrytu dzieli 113 kilometrów. 

Jeśli chcesz pojechać do Ávila samochodem, sprawdź trasę na internetowej mapie samochodowej, np. guiarepsol lub viamichelin.

Jeśli zamierzasz podróżować pociągiem rozkłady jazdy znajdziesz na stronie RENFE. 

Jeśli zamierzasz dotrzeć do Ávila autobusem zaglądnij na stronę przewoźnika Avanza Grupo (kursy Madryt - Ávila). 

Aktualne godziny, w których możesz zwiedzić bazylikę św. Wincentego oraz informacje o cenach biletów wstępu, znajdziesz na stronie informacji turystycznej (AVILATURISMO).